Starożytną przeszłość ma niewielkie dziś miasteczko Nowogród Bobrzańki, leżące nad rzeką Bóbr w powiecie żagańskim, a więc w jednych z tych powiatów który od dawna należał do ziemi dolnośląskiej; obecnie znajduje się on w granicach województwa lubuskiego.

Okolicę tę zamieszkiwało od dawna plemię Bobrzan, których terytorium rozciągało się nad środkowym i górnym Bobrem, a graniczyło z ziemiami innych plemion śląskich: Dziadoszan w okolicy Głogowa i Ślężan osiadłych wokół świętej góry Ślęży.
Długo jeszcze ludność pokazywała w dolinie rzeki Bóbr mogiły, które nazywano "pogańskimi mogiłami". Od dawna już ziemie Bobrzan nękali najeźdźcy. Podobno w roku 448 pojawiło się w tych stronach rozbójnicze germańskie plemię Cymbrów. Bobrzanie odparli ich napad i przez jakiś czas pokój zapanował w ich kraju.
Przechowała się też pamięć o dzielnym i roztropnym wojewodzie Nowicy. On to właśnie założyć miał nad Bobrem miasto Nowogród, nazwane tak od jego imienia. Gród ten, położony na pagórku z obronnym zamkiem wybudowanym na zachód od miasta, miał zawsze bronić przejścia przez dolinę rzeki Bóbr w razie obcego najazdu.


--------------------------------------------------------------------------------

Nowogród Bobrzański był dawnym grodem kasztelańskim, nazwanym tak oczywiście nie od czyjegoś imienia, lecz tak jak wiele miejscowości o podobnej nazwie jako "nowy gród" (tak po łacinie określano miejscowość w 1202 roku). Wiemy tylko, że stary gród w Nowogrodzie nie istniał już w 1945 roku, a na jego miejscu powstał zamek piastowskich książąt głogowskich, wymieniany w 1310 roku. po nim w XVIII wieku zbudowano z kolei barokowy pałac. Jeszcze w 1217 roku książę Henry Brodaty założył tu klasztor augustianów, którzy zapisali po łacinie w XIV wieku, że specjalny kaznodzieja naucza "w języku śląskim gwarą żagańską", a więc z elementami języka serbołużykiego. Cymbrowie byli plemieniem germańskim, które około II wieku miało jednak swe siedziby daleko od Śląska, bo na terenach dzisiejszej Danii.


Fragment książki Krzysztofa Kwaśniewskiego
"Podania dolnośląskie", strony 234-235
Wydawnictwo "Skryba", Wrocław 1999