W roku 1872 w fabryce Gebrüder Garve G.m.b.H. Hautleim Fabrik bracia Reinhold i Woldemar Garve uruchomili produkcję kleju skórnego. Po pół roku działalności drewniane baraki produkcyjne spłonęły. Odbudowano je wznawiając produkcję. Na ostatnie dziesięciolecie XIX wieku przypada intensywny rozwój zakładu. Powstała wtedy murowana zabudowa, w tym: płuczkarnia, warzelnia, suszarnia, kotłownia i maszynownia. W roku 1898 kotłownię zmodernizowano budując 35-metrowy komin. Na przełomie XIX i XX wieku fabrykę ...
W roku 1872 w fabryce Gebrüder Garve G.m.b.H. Hautleim Fabrik bracia Reinhold i Woldemar Garve uruchomili produkcję kleju skórnego. Po pół roku działalności drewniane baraki produkcyjne spłonęły. Odbudowano je wznawiając produkcję. Na ostatnie dziesięciolecie XIX wieku przypada intensywny rozwój zakładu. Powstała wtedy murowana zabudowa, w tym: płuczkarnia, warzelnia, suszarnia, kotłownia i maszynownia. W roku 1898 kotłownię zmodernizowano budując 35-metrowy komin. Na przełomie XIX i XX wieku fabrykę rozbudowano o nowy magazyn surowca, suszarnię wyklejek, portiernię, stajnię i wozownię. W roku 1902 uruchomiono własne ujęcie wody ze studni głębinowej o głębokości 46 metrów (wcześniej wodę czerpaną z Czarnej Strugi). W pierwszej dekadzie XX wieku wzniesiono budynek administracyjny, ogrodzono teren fabryki, uregulowano Czarną Strugę, przebudowano odpływ ścieków i osadników z filtrami, zakupiono i przebudowano na elektrownię wodną pobliski młyn wodny, wybudowano nową suszarnię i warzelnię, wieżę ciśnień i kotłownię z nowoczesnym kotłem parowym i wysokim kominem, doprowadzono bocznicę kolejową. Zmodernizowano również napęd transmisyjny w głównych halach produkcyjnych fabryki. Wszystkie te inwestycje pozwoliły na rozszerzenie asortymentu produkcji o papier ścierny, tarcze szlifierskie oraz mieszanki paszowe dla zwierząt hodowlanych. Sprzedawano również tłuszcz będący produktem ubocznym. W roku 1909 większość zabudowań fabryki spłonęła powodując roczną przerwę w produkcji. Odbudowane obiekty fabryki otrzymały konstrukcję żelbetową. W czasie I wojny światowej zmieniono profil produkcji: wytwarzano głównie żywność. W roku 1927 wybudowano perełkownię i rozpoczęto produkcję kleju w formie perełek (na bazie patentu z 1926 roku). W czasie II wojny światowej fabryka produkowała głównie dla potrzeb wojskowych (np. wysokogatunkową żelatynę do wyrobu specjalnych klejów dla przemysłu lotniczego), korzystając z siły jeńców wojennych. W kwietniu 1946 na bazie przedwojennych maszyn i zachowanej dokumentacji technologicznej Państwowa Fabryka Kleju Skórnego rozpoczęła produkcję. W roku 1947 zmieniono nazwę fabryki na Dolnośląską Fabrykę Kleju. W roku 1948 wzniowiono produkcję kleju perełkowego. W latach 1955-56 fabrykę gruntownie zmodernizowano (m.in. wymieniono niemiecki park maszynowy). W roku 1960 przeprowadzono kolejną modernizację (m.in. zelektryfikowano fabrykę). W latach 70. XXw. rozważano przeniesienie fabryki poza obręb miasta (ze względu na przykry będący efektem procesów produkcyjnych). Ostatecznie w roku 1981 zakończono produkcję. Na początku lat 90. XXw. teren dawnej fabryki został zakupiony przez prywatnego przedsiębiorcę, który dokonał rozbiórki części zabudowań. Pozostałe obiekty zostały wydzierżawione różnym podmiotom gospodarczym.
/Petroniusz na podstawie Nowosolskich ulic, tom 3, Muzeum Miejskie w Nowej Soli, 2011/
Pokaż więcej
Pokaż mniej
7
/
